Simli kavanozlar, çocuklarınızın sakinleşmesine yardımcı olmak için onlarla birlikte yapabileceğiniz eğlenceli bir etkinliktir. Bu farkındalık uygulaması 3 yaş sonrası çocuklar, gençler, hatta yetişkinler için kullanılabilir.
Simli kavanozlar; çocukların odaklanmalarına, sakinleşmelerine ve yoğun duygularını düzenleyebilmelerine yardımcı olur.
Nasıl mı?
Gayet basit. Odaklanmanın, sakinleşmeye büyük bir etkisi vardır. Dikkatimizi herhangi bir şeye (nefes, bedensel duyumlarımız, sesler, kokular, görüntü…) odakladığımızda, farkındalığımızı ona yöneltmiş oluyoruz. Bu basit eylem ile zihnimiz sakinleşmeye başlıyor. Duygu ve düşüncelerimizin yoğunluğu da giderek azalıyor.
Yapılışı:
Bunun için 3 küçük kavanoza, farklı renklerde simlere, suya ve tutkala (veya gliserin) ihtiyacınız var.
Kavanozu su ile doldurun. Simlerin dibe çökmemesi ve kavanozda kolayca yüzebilmesi için suya biraz tutkal ekleyebilirsiniz. Tutkal ile suyun oranını istediğiniz yoğunluğa göre ayarlayabilirsiniz (% 20 tutkal % 80 su gibi). Ne kadar çok tutkal kullanırsanız, su içindeki simler o kadar geç dibe çökeceklerdir.
Çocuklarınızdan üç renk seçmesini isteyin: Biri düşünceleri, biri duyguları, diğeri de davranışları veya “bir şeyler yapma dürtüsünü” temsil etsin.
Çocuklara kavanozdaki simleri ne tür şeylerin harekete geçireceğini sorun. Yanıt vermeleri konusunda onlara şu şekilde yardımcı olabilirsiniz: Üzüntü veren (kardeşlerle kavga, maçta kaybetme), mutlu eden (iyi bir not alma, yeni bir arkadaş edinme) ve gündemdeki olayları (COVID-19 salgını) yansıtan cevaplar vermelerini teşvik edin. Anlattıkları her bir olayla, kavanozu iyice çalkalayın ve düşüncelerimizin, duygularımızın ve dürtülerimizin kavanozun içini net görmemizi nasıl zorlaştığını gösterin.
Sohbete şu şekilde devam edebilirsiniz:
“Simli kavanoz bizim zihnimiz gibidir ve her rengi zihnimizde farklı bir şeyi temsil eder. Düşünceler için kırmızı, duygular için sarı ve bir şeyler yapma dürtüsü için mavi koyalım. (O sırada her durumu temsil eden simi kavanozlara dökün. Birinciye kırmızı, ikinciye sarı, üçüncüye mavi gibi.)
Şimdi kavanozları kapatıyoruz (kavanozların kapağını sıkıca kapatın). Sonra güne başlıyoruz. Sabah kalktık ve ortalık gayet sakin. Bunu açıkça görebiliyoruz (kavanozların dibine çökmüş haldeki simleri gösterin).
Ama çok yakında, ortam giderek hareketlenmeye başlıyor. Belki geç kalkıyoruz (kırmızı kavanozu çalkalayın). Büyük kız kardeşimiz kahvaltıda gözlemenin son parçasını yiyor ve tartışma çıkıyor (sarı ve mavi kavanozu sallayın). Arabayla okula giderken haberlerde korkutucu şeyler duyuyoruz (sarı kavanozu iyice çalkalayın). Okula gidiyoruz ve o gün sınavımız olduğu birden aklımıza geliyor (kırmızı kavanozu sallayın).
Şimdi ilk dersin başlamasına sadece birkaç dakika var ve net bir şekilde göremiyoruz. Çünkü tüm düşüncelerimiz, duygularımız ve dürtülerimiz önümüzü kapatıyor.
Peki simlerin dibe çökmesi ve kavanozdaki suyu net bir şekilde görmemiz için ne yapabiliriz? Sakinleşmek. Doğru! Sakinleştiğimizde ne olur? Evet; tekrar net bir şekilde görebiliriz.
Sakinleşmek için acele etmeye de gerek yok. Tüm simleri zorla aşağıya doğru itemeyiz. Sadece izlememiz ve beklememiz gerek.
Simler çöküp kavanozdaki su netleştiğinde, yapılacak mantıklı şeyin ne olduğunu bilebiliriz. Aslında, bu farkındalığın bir tanımıdır: şeyleri oldukları gibi görmek ve nasıl davranacağımızı seçmek.
Biz beklerken, simler yok mu olur? Hayır, dibe çöker. Düşüncelerimiz, duygularımız ve dürtülerimiz hala aklımızda. Ama artık yolumuzu kapatmıyor, görüşümüzü bulanıklaştırmıyorlar.”
Çocuklarınıza, zaman zaman çok güçlü, yoğun duygular yaşamamızın gayet doğal olduğunu hatırlatın. Önemli olanın bu duyguların bizi ele geçirmesine izin vermeden, sakinleşmek olduğunu söyleyebilirsiniz. Bu sayede duygularımızı yönetebiliriz ve daha sonra pişman olacağımız şeyleri yapmanın önüne geçmiş oluruz. Ayrıca sakinken, sorunlarımızın daha kolay üstesinden gelebiliriz.
Simli kavanozu, evde sakinleşme süresini ölçmek için “sakinleştirici kavanoz” olarak da kullanabilirsiniz: “Şu anda çok yoğun düşünce ve duygular içerisindeyiz. Bu yüzden üzgünüz. Öyleyse sakinleştirici kavanozdaki simler çökene kadar ara verelim ve sonra tekrar konuşmaya başlayalım. ”
Simli kavanozlar, nefes farkındalığı gibi diğer uygulamalarda da görsel bir zamanlayıcı olarak kullanılabilirler. Örneğin, kavanozu sallayabilir ve “simler çökene kadar biraz nefes farkındalığı uygulaması yapalım” diyebilirsiniz.
* Bu yazıyı hazırlarken, Christopher Willard’ın Growing Up Mindful adlı kitabından yararlandım.
